API جامعپیروی از مدهای سریع و مدام در حال تغییر، می‌تواند هزینه‌بر و ناپایدار باشد. هر فصل طرح‌های جدیدی وارد بازار می‌شوند و بسیاری از لباس‌ها فقط پس از مدت کوتاهی استفاده کنار گذاشته می‌شوند. نتیجه این چرخه مصرف، تولید قریب به ۹۲ میلیون تن زباله نساجی در سال است؛ رقمی که نه‌تنها به منابع طبیعی آسیب می‌زند، بلکه محیط‌زیست را نیز تحت فشار قرار می‌دهد.
در پاسخ به این چالش، گروهی از پژوهشگران MIT در بخش علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی (CSAIL) با همکاری شرکت Adobe، ابزار نرم‌افزاری جدیدی به نام Refashion طراحی کرده‌اند که هدفش ایجاد انقلابی در طراحی لباس‌های پایدار و چندمنظوره است. این ابزار به کمک رویکردی ماژولار، امکان طراحی لباس‌هایی را فراهم می‌کند که بتوان آن‌ها را بسته به نیاز مجدداً سرهم‌بندی یا تغییر داد – مثلاً شلواری که به راحتی به یک پیراهن یا دامن تبدیل شود.
نرم‌افزار Refashion به کاربران اجازه می‌دهد با رسم اشکال ساده، طراحی لباس را آغاز کنند. این بخش از فرایند طراحی در «ویرایشگر الگو» انجام می‌شود که در آن کاربران با اتصال نقاط روی یک شبکه ساده می‌توانند کانتور هر قطعه لباس را مشخص کنند. سپس اجزای مختلف لباس مانند آستین، یقه یا دامن در قالب ماژول‌های جداگانه کنار هم قرار گرفته و به کمک اتصالاتی مانند دکمه‌های فلزی یا چسبک‌های پارچه‌ای (Velcro) به هم متصل می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که اجزا به‌راحتی قابل تعویض، تعمیر یا بازیافت باشند.
یکی از قابلیت‌های جالب Refashion، امکان مشاهده لباس طراحی‌شده روی مدل‌های سه‌بعدی با اندازه‌ها و فرم‌های بدنی مختلف است. کاربر همچنین می‌تواند مدل سه‌بعدی دلخواه خود را به سیستم وارد کرده و بررسی کند که لباس طراحی‌شده روی بدن او چگونه به نظر می‌رسد. همچنین ابزار به‌صورت خودکار الگویی ساده از نحوه دوخت و اتصال قسمت‌های مختلف لباس ارائه می‌دهد.
یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب این ابزار، امکان ایجاد طرح‌های خلاقانه است. کاربر می‌تواند از ماژول‌هایی مانند «پلیسه»، «کِش‌دار» یا «پنس» استفاده کند تا ظاهری خاص و کاربردی به لباس بدهد. به عنوان مثال، از پلیسه برای طراحی لباس‌های بلند مثل ماکسی‌درِس، از پنس برای فرم‌دهی دور کمر یا طراحی تاپ‌های جذب و از کش‌دارها برای افزودن حجم به آستین یا دامن استفاده می‌شود.
آینده‌ای انعطاف‌پذیر در طراحی مد
به گفته ربکا لین، محقق دکترای MIT و نویسنده اصلی مقاله، «هدف ما این بود که از ابتدا لباس‌هایی طراحی کنیم که قابلیت استفاده مجدد را داشته باشند». او ادامه می‌دهد: «بیشتر لباس‌هایی که امروز می‌خریم غیرقابل تغییر هستند و همین که از مد می‌افتند یا دیگر اندازه نیستند، دور انداخته می‌شوند. اما با Refashion، ما می‌توانیم از لباس‌هایمان بیشتر استفاده کنیم و آن‌ها را متناسب با نیازهای جدید بازطراحی کنیم.»
پژوهشگران در مطالعات اولیه‌ای که انجام دادند، دریافتند حتی کاربران مبتدی هم توانسته‌اند ظرف تنها ۳۰ دقیقه، نمونه‌هایی از لباس‌های چندمنظوره مانند بلوز نامتقارن قابل تبدیل به جامپ‌سوت یا لباس رسمی خلق کنند. این موضوع پتانسیل Refashion برای دموکراتیزه کردن طراحی مد و کاهش وابستگی به لباس‌های آماده و پرهزینه را نشان می‌دهد.
مطالعات آینده تیم، شامل اضافه کردن پشتیبانی از انواع ماژول‌های جدید از جمله پنل‌های منحنی و بررسی ترکیب بهینه اجزا برای کاهش مصرف پارچه و به حداقل رساندن زباله تولیدی خواهد بود. همچنین، پلن‌هایی برای توسعه ابزارهایی جهت طراحی لباس به سبک وصله‌دوزی (Patchwork) با استفاده از تکه‌های پارچه‌های بازیافتی در حال بررسی است.
از نگاه کارشناسانی که در پروژه مشارکت نداشته‌اند، این ابزار می‌تواند راهی جدید برای تلفیق هنر، فناوری و پایداری در دنیای مد باشد. به گفته آدرین بوسو، از محققان ارشد مراکز تحقیقاتی Inria فرانسه: «پژوهش ربکا لین و همکارانش نشان می‌دهد که طراحی کامپیوتری چطور می‌تواند مسیرهای تازه‌ای برای پایداری در صنعت مد ایجاد کند – با ارائه ابزارهایی انعطاف‌پذیر که به طراحان قدرت نوآوری در چارچوبی پایدار می‌دهد.»
